مقاله اي از دکتر ناجي درمورد سازهاي ابداعي
//
نوشته دکتر ارژنگ ناجي
مقاله اي از دکتر ناجي درمورد سازهاي ابداعي
Enlarge
چندي پيش روزنامه واشنگتن پست براي بررسي شناخت مردم از زيبايي‌ها در زندگي روزمره نتيجه‌ي تحقيقي را منتشر کرد. در اين تحقيق برجسته ترين استاد تکنواز ويلن، جاشوا بل، با لباس و کلاه مبدل ,همراه ويلن استراديواري چهار ميليون دلاري‌اش به اجراي چند قطعه از مشکل ترين و زيبا ترين قطعات پاگانيني براي ويلن در کنار در ورودي يک ايستگاه مهم متروي واشنگتن و در ساعت کاري روز مي‌پردازد. اين اجراي چهل و پنج دقيقه اي توسط چندين دوربين مخفي ضبط شد. از هزار و نودوهفت نفري که از کنار او مي‌گذرند فقط هفت نفر لحظه‌اي درنگ مي‌کنند و بعضي بدون نگاه و حتي لحظه‌اي گوش کردن چند سکه در ليوان جلوي او مي‌اندازند. و فقط يک نفر او را مي‌شناسد.
آيا ما بدون تبليغات و بدون تاثير گرفتن از رسانه‌ها قادر به شناخت زيبايي‌هاي اطراف خود هستيم؟ چند نفر را مي شناسيم که مي‌توانند شعري زيبا را از شعري ضعيف و مبتذل ,بدون دانستن سراينده آن تشخيص دهند؟ آيا مي‌توانيم از موسيقي که مي شنويم , بدون اينکه از شهرت و اعتبار نوازنده آن خبر داشته باشيم لذت ببريم؟
نتيجه‌اي که از اين مقدمه مي گيرم اينست که -خصوصاً- در مورد ساز و شناخت آن و ارزش‌يابي کيفيت صداي آن چقدر مستقل به خود هستيم. آيا فقط بايد استادي توانا و نامي سازنده ساز را به ما معرفي کند.
يکي از سازندگان برتر ساز تار جناب دکتر ارژنگ ناجي است که در معرفي خود و تلاش براي شناساندن تخصص و کارشان شايد بيش از حد کم‌کاري مي‌کنند و اين باعث مي‌شود تا شناخت جامعه موسيقي از ايشان تنها به چند نقل قول شفاهي از چند نوازنده خاص محدود شود. تحصيلات ايشان در فرانسه و داراي درجه دکتراي فيزيک آکوستيک هستند و سالهاست که ايشان کرسي استادي دانشگاه اميرکبير را دارند . بعلاوه ايشان نوازنده اي شاخص و از شاگردان خوب علي‌‌اکبر‌خان شهنازي و همکلاس چند تن از تارنوازان برتر فعلي در کلاس اين استاد بوده‌اند. علاقه ايشان به موسيقي و خصوصا عشق به صداي زيباي تار باعث شده تا ايشان از حدود سي سال پيش شروع به ساخت تار نمايند.
در اين رابطه ايشان با استفاده از قوانين علمي فيزيک تغيراتي در ساختمان تار و شکل نقاره و دهانه تار نمودند و پس از چندي در اثر تلاش بسيار و ساخت چندين نمونه به اين نتيجه گيري رسيده اند که بهترين شکل صدادهي تار از نمونه سازهاي اواخر دوره يحيي تارساز بدست مي آيد.بطور حتم سير اين ازمايشات و تحقيقات را خود ايشان بايد منتشر کنند و بيان کردن زحمات چند ساله ايشان در چند خط درست نيست. اما در نتيجه همين تلاشهاي ايشان بود که سازندگان ساز در دوره هاي بعد از دست زدن و تغير شکل کاسه تار به شدت پرهيز کردند و در واقع تلاشهاي ايشان زحمت آزمايش هاي بيهوده و بي ثمر را از دوش بسياري از سازندگان ساز برداشت. اميد است تا نتيجه تحقيقات ايشان در تمام زمينه هاي مختلف سازهاي ايراني و خصوصا تار منتشر شود تا شايد از تغيرات بي مورد و بي دليل بر جاي جاي سازهايمان توسط سازندگان کم تجربه ولي پر انرژي جلوگيري شود.
قطعاً بايد در زمينه کارهاي جناب دکتر ناجي مطالعات بيشتري شود ولي خوشبختانه همين چند خطي که ايشان درباره سازهاي جديد هرچند کوتاه ولي بسيار پرمعني و راهگشاست است.
در عين حال بايد از دوست ناديده جناب آقاي مظفرشريعتي که زحمت تهيه و انتشار آن را کشيده اند نيز تشکر کنيم.
رامين جزايري
براي خواندن مقاله اينجا را کليک کنيد